ارگونومی یا به عبارت دیگر، طراحی انسان‌محور، مطالعه طراحی تجهیزات، دستگاه‌ها، سیستم‌ها و محیط‌هایی است که نیازهای افرادی را که از آنها استفاده می‌کنند، مورد توجه قرار می‌دهد. هدف ارگونومی، بهینه‌سازی رفاه انسانی و عملکرد کلی سیستم با اطمینان از آن است که محصولات و محیط‌ها راحت، ایمن، کارآمد و آسان برای استفاده باشند .
در اصل، ارگونومی بر ایجاد یک رابطه هماهنگ بین افراد و فضاها یا ابزار کاری آنها تمرکز دارد. این شامل مواردی مانند نشیمن درست، نورپردازی، قرارگیری ایستگاه کاری و فشارهای فیزیکی ویژه وظایف برای کمینه کردن کار و کمک به بیشینه کردن بهره‌وری و راحتی است.
البته! ارگونومی به عنوان یک علم چند فرعی دارای دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلفی است که در زیر به تفصیل توضیح داده می‌شود:
ارگونومی فیزیکی: در این رویکرد، محصولات و محیط‌ها برای سازگاری با قابلیت‌ها و محدودیت‌های فیزیکی بدن انسان طراحی می‌شوند. این شامل مواردی مانند نشیمن درست، ارتفاع و قرارگیری مناسب ایستگاه کاری، صندلی‌های راحت و کمک به کاهش خطر ابتلا به آسیب‌های تکراری می‌شود.
ارگونومی شناختی: این رویکرد به فرایندهای ذهنی انسان، مانند درک، حافظه، استدلال و تصمیم‌گیری می‌پردازد. هدف آن بهینه‌سازی عملکرد انسانی با طراحی رابط‌ها، صفحات نمایش و سیستم‌هایی است که آسان و شفاف برای استفاده باشند و به ذهن کاربرها فشار نیاورند.
ارگونومی سازمانی: این حوزه بر روی بهینه‌سازی طراحی سیستم‌های کامل، شامل ساختارهای سازمانی، جریان کار، کانال‌های ارتباطی و نقش‌های شغلی تمرکز دارد. هدف آن بهبود عملکرد کلی سیستم و کارآیی در حالی که رفاه و رضایت کارمندان را حفظ می‌کند است.
ارگونومی محیطی: در این رویکرد، محیط‌های فیزیکی محل کار، از جمله نور، صدا، دما و کیفیت هوا در نظر گرفته می‌شوند. طراحی فضاهای کاری با این عوامل بهبود راحتی، سلامتی و بهره‌وری کارمندان را افزایش می‌دهد.
انسان‌شناسی: این شاخه از ارگونومی به اندازه‌گیری بدن انسان و ابعاد مختلف آن می‌پردازد. درک داده‌های انسان‌شناسی به طراحان کمک می‌کند تا محصولات و محیط‌هایی را طراحی کنند که به اندازه‌گیری‌های مختلف بدن انسان سازگار باشند.
بیومکانیک: این حوزه به بررسی تعاملات بین بدن انسان و سیستم‌های مکانیکی می‌پردازد. این کمک می‌کند تا ابزارها، تجهیزات و ایستگاه‌های کاری طراحی شوند که فشارهای فیزیکی و خستگی انسان را کمینه کنند و ریسک بروز اختلالات عضلانی و اسکلتی را کاهش دهند.
در عمل، ارگونومی در صنایع و محیط‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله در محیط‌های دفتری، صنایع تولیدی، بهداشت و درمان و حمل و نقل، اصول ارگونومی برای طراحی محصولات و محیط‌ها به منظور بهبود راحتی، ایمنی و کارایی کاربران به کار می‌روند.
