در صورتی که در محیط کاری خود از تجهیزات الکترونیکی حساس مانند رایانه، قطعات الکترونیکی یا ابزارهای دقیق استفاده می‌کنید، کنترل و کاهش الکتریسیته ساکن روی میز کار اهمیت ویژه‌ای دارد. الکتریسیته ساکن می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تجهیزات، آسیب به قطعات حساس و حتی ایجاد خطراتی برای سلامتی شما شود. در ادامه، یک راهنمای گام‌به‌گام برای ضد الکتریسیته کردن میز کار ارائه می‌شود:
الکتریسیته ساکن زمانی ایجاد می‌شود که بارهای الکتریکی روی سطح‌ها تجمع می‌یابند. در محیط‌های خشک یا هنگام استفاده از مواد غیرهدایت‌کننده، این بارها می‌توانند بدون تخلیه مناسب باقی بمانند. استفاده از راهکارهای ضد الکتریسیته، از جمله زیراندازهای ضد استاتیک، ضد اسپری‌های مخصوص و اتصال به زمین (grounding) می‌تواند به حفظ سلامت تجهیزات شما کمک کند.
مواد و تجهیزات مورد نیاز
برای انجام این کار نیاز دارید به:
- یک زیرانداز ضد استاتیک (Antistatic Mat): این زیراندازها به عنوان سطحی هدایت‌کننده عمل کرده و بارهای ساکن را از روی میز تخلیه می‌کنند.
- اسپری‌های ضد الکتریسیته ساکن: محصولاتی که با اسپری کردن روی سطح، بارهای الکتریکی را کاهش می‌دهند.
- کابل یا آداپتور اتصال به زمین: در صورت امکان، زیرانداز را به یک نقطه زمین وصل کنید تا تخلیه‌ی الکتریسیته به‌طور مستقیم انجام شود.
- مواد نظافتی: پارچه‌های نرم، دستمال میکروفایبر و پاک‌کننده‌های ملایم برای تمیز کردن سطح میز قبل از اعمال هر پوشش ضد استاتیک.
- دستبند ضد الکتریسیته ساکن (اختیاری): جهت اطمینان از تخلیه‌ی ایمن بارهای ساکن هنگام کار بر روی قطعات حساس (برای کاربر).
مراحل ضد الکتریسیته ساکن کردن میز کار
گام ۱: پاکسازی دقیق سطح میز
- تمیزکاری اولیه: ابتدا میز را از گرد و غبار، ذرات ریز و چربی‌های موجود پاک کنید. از پارچه‌های میکروفایبر و پاک‌کننده‌های ملایم (بدون مواد ساینده) استفاده نمایید.
- خشک کردن: سطح را به‌خوبی خشک کنید تا هیچ رطوبتی باقی نماند.
گام ۲: استفاده از اسپری ضد الکتریسیته ساکن
- اسپری کنید: محصول ضد الکتریسیته ساکن (که معمولاً در فروشگاه‌های تجهیزات الکترونیکی موجود است) را به فاصله مناسب (حدود ۲۰-۳۰ سانتی‌متر) از سطح میز اسپری کنید.
- توزیع یکنواخت: با یک پارچه نرم، پوشش را به‌طور یکنواخت روی سطح پخش کنید تا هیچ نقطه‌ای از میز از پوشش خارج نماند.
گام ۳: نصب زیرانداز ضد استاتیک
- انتخاب زیرانداز: یک زیرانداز ضد استاتیک با کیفیت (که معمولاً از مواد هادی و بدون الکتریسیته ساکن ساخته شده است) انتخاب کنید.
- قرار دادن زیرانداز: زیرانداز را روی میز قرار دهید و مطمئن شوید که به‌طور کامل سطح میز را پوشش می‌دهد.
- اتصال به زمین: اگر زیرانداز دارای ورودی اتصال به زمین است، با استفاده از کابل مخصوص، آن را به یک نقطه زمین مطمئن (مثلاً به شاسی فلزی کیس یا سیستم برق ساختمان) وصل کنید. این اقدام کمک می‌کند تا بارهای الکتریکی از روی زیرانداز به زمین تخلیه شوند.
گام ۴: تنظیم رطوبت محیط
- افزایش رطوبت: محیط‌های خشک زمینه‌ای مناسب برای ایجاد الکتریسیته ساکن هستند. استفاده از یک رطوبت‌سنج یا هومی‌دیفایر (مرطوب‌کننده هوا) می‌تواند سطح رطوبت محیط را به‌گونه‌ای تنظیم کند که از تجمع الکتریسیته جلوگیری شود.
- مانیتورینگ: میزان رطوبت محیط را در محدوده ۴۰ تا ۶۰ درصد نگه دارید تا شرایط بهینه برای کاهش بارهای ساکن فراهم آید.
گام ۵: نگهداری و بازبینی منظم
- بازرسی دوره‌ای: به‌طور منظم (مثلاً هر ۳ تا ۶ ماه) زیرانداز و سطح میز را بررسی و در صورت نیاز، دوباره اسپری کنید.
- تمیزی پایدار: هر از گاهی میز و زیرانداز را تمیز کنید تا ذرات گرد و غبار که ممکن است باعث ایجاد الکتریسیته ساکن شوند، حذف شوند.
نکات پایانی
- استفاده از تجهیزات ضد استاتیک در کنار رعایت نکات فوق، موجب افزایش ایمنی محیط کار و حفاظت از تجهیزات حساس شما خواهد شد.
- همچنین در زمان کار بر روی قطعات الکترونیکی (مانند تعمیرات کامپیوتر)، از دستبند ضد استاتیک استفاده کنید تا از انتقال ناخواسته‌ی بارهای الکتریکی به تجهیزات جلوگیری شود.
با پیروی از این مراحل می‌توانید میز کار خود را از تجمع الکتریسیته ساکن محافظت کرده و از بروز اختلال در عملکرد تجهیزات الکترونیکی جلوگیری کنید.
